26 stycznia 2022 r., podczas panelu dyskusyjnego (w jęz. angielskim) „History, herstory, our story. How to teach about the difficult past through bios and local history?” moderowanego przez Monikę Mazur-Rafał, prezeskę i dyrektorkę Humanity in Action Polska oraz Larysę Michalską, koordynatorkę projektu „Przejdź do historii! Przyjmij wyzwanie”, spotkaliśmy się ze wspaniałymi prelegentkami i prelegentami, aby porozmawiać o znaczeniu edukacji historycznej i przekazywaniu wiedzy o często zapomnianych wydarzeniach i bohaterach/bohaterkach historii lokalnej. Przy naszym wirtualnym stole usiadły i usiedli: dr Andrea Despot (Dyrektorka Generalna Fundacji EVZ), dr Tomasz Cebulski (współautor aplikacji mobilnej 10 KROKÓW, założyciel Polin Travel), Antje Scheidler (Dyrektorka Krajowa Humanity in Action Germany, Międzynarodowa Dyrektor Programów Europejskich w Humanity in Action), Leonie Schöler (historyczka, dziennikarka, influencerka), Maximilian von Schoeler (Koordynator Projektów Centropy) oraz Miško Stanišić (Dyrektor Terraforming).
Data naszego spotkania była nieprzypadkowa – spotkaliśmy się w przeddzień 77. rocznicy wyzwolenia byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau i na dzień przed Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu, ustanowionym przez ONZ. Mówienie i nauczanie o skomplikowanej, trudnej, a także bolesnej historii jest zawsze wielkim wyzwaniem.
Ale jak podkreśliła Monika Mazur-Rafał: „Dziś możemy się spotkać i wymienić naszymi dobrymi praktykami, wnioskami wyciągniętymi z naszych działań i opowiedzieć o bieżących wyzwaniach. Możemy także inspirować i uczyć się od siebie nawzajem. Polityczna i społeczna rzeczywistość boleśnie uświadamiają nam, że w dziedzinie historii, praw człowieka i edukacji obywatelskiej wciąż jest wiele do poprawy. W naszych krajach jesteśmy nieustannie konfrontowani z grupami ludzi sympatyzujących z ruchami głoszącymi ksenofobiczne hasła, z ruchami neonazistowskimi/neofaszystowskimi. Konfrontujemy się z osobami, które odmawiają podstawowych praw człowieka mniejszościom lub negują potrzebę przestrzegania międzynarodowych praw gwarantujących ochronę praw uchodźców. Mamy do czynienia z rosnącą polaryzacją, coraz większą ilością fake newsów i przekazów propagandowych oraz z odwrotem od praw człowieka.”
Tym, co może nam pomóc lepiej zrozumieć przeszłość, są osobiste i lokalne historie. Biografie, twarze, imiona i nazwiska to elementy, które pozwalają nam nie tylko poznać, ale i poczuć historię. Dlatego też podczas webinaru „History, herstory, our story. How to teach about the difficult past through bios and local history?” skupiliśmy się na osobistych historiach i doświadczeniach, zastanawiając się jak tego typu materiały wykorzystać w projektach edukacyjnych i aktywistycznych. Chcemy uczcić pamięć ofiar, wyciągając wnioski z ich doświadczeń i podejmując działania, które zapobiegną powtórzeniu tragicznych wydarzeń z przeszłości. Podczas naszej dyskusji panelistki i paneliści opowiadały i opowiadali o różnych metodach i kontekstach wykorzystywania biografii w pracy edukacyjnej. W czasie rozmowy przywołano wiele przykładów pokazujących, jak osobiste, rodzinne i lokalne historie mogą inspirować do działania i jak przeszłość może wpływać na działania współczesnych nauczycieli, edukatorów i aktywistów, a także społeczności lokalne.
Jak zauważyła dr Andrea Despot (Dyrektorka Generalna Fundacji EVZ), „Musimy budować mosty między przeszłością a przyszłością”. Pomiędzy przeszłością a przyszłością jest „teraz” i to my jesteśmy odpowiedzialni za ten moment w historii. My, w Humanity in Action Polska, nie chcemy być obojętne, nie chcemy pozostawać bierne. Dlatego podejmujemy działania i inspirujemy innych do podążania ścieżką aktywizmu. Jedną z metod naszego działania jest edukacja. To podejście i świadomość, jak ważną rolę w życiu młodych ludzi odgrywają współcześnie nowe technologie, zaowocowały powstaniem edukacyjno-aktywistycznej aplikacji mobilnej 10 KROKÓW. Aplikacja została oparta na teorii Prof. Gregory’ego Stantona o 10 krokach prowadzących do ludobójstwa. Aby zilustrować poszczególne etapy i zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo powtórzenia się historii, skupiamy się na biografiach osób, które podczas II wojny światowej nie pozostały obojętne, stanęły w obronie godności i praw człowieka, przeciwstawiły się przemocy i niesprawiedliwości, a swoim odważnym działaniem pomagały innym.
Aplikacja została przetestowana przez ponad 400 nauczycielek, nauczycieli, edukatorek, edukatorów, uczennic i uczniów.
Aplikację 10 KROKÓW można pobrać za darmo w 3 językach: polskim, angielskim i niemieckim.
Na Androida: tutaj
Na iOS: tutaj
Zapis webinaru “History, herstory, our story. How to teach about the difficult past through bios and local history?” znajdziecie: tutaj.
O łączeniu edukacji historycznej z edukacją o prawach człowieka rozmawialiśmy także podczas webinaru (w jęz. polskim )„Prawa człowieka to nie (tylko) historia!” Zapis tego webinaru znajdziecie: tutaj.
Projekt “Przejdź do historii! Przyjmij wyzwanie” finansowany jest przez Fundację „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość” (EVZ) oraz Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych w ramach programu YOUNG PEOPLE remember.
Patronat honorowy:
POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich
Patronaty:
Jewish.pl ngo.pl Instytut Judaistyki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Oświęcimski Instytut Praw Człowieka