W dużej mierze jednolite etnicznie, rasowo, religijnie i kulturowo. Tak najczęściej definiowane jest polskie społeczeństwo. Jednocześnie w ostatnim czasie mają miejsce wydarzenia, które świadczyć mogą o tym, że tzw. „Inny”, reprezentujący odmienność i różnorodność staje się prawie wrogiem numer jeden. Dla przykładu w Polsce żyje ok. 8 tys. Żydów według danych ze spisu powszechnego, a 90% Polaków nigdy osobiście nie poznało nikogo z tej grupy. Mimo tego, że nie stanowi ona zagrożenia dla dominującej kultury i tradycji czy też bezpieczeństwa narodowego, to rośnie ilość antysemickich incydentów: od języka nienawiści, który zamiast potępienia zyskuje coraz większą legitymizację, po demonstracje polityczne, podczas których pali się kukły przedstawiające Żydów, aż do przestępstw z nienawiści (ang. hate crime).
Te wydarzenia oraz towarzysząca im debata publiczna świadczą o niepokojącej zmianie nastrojów w społeczeństwie, która jak pokazuje historia może mieć dramatyczne konsekwencje. Dlatego nasz projekt „WYMIANY na rzecz ZMIANY” miał na celu umożliwienie edukatorom/kom i aktywistom/kom przeciwstawienie się tej fali ksenofobii i antysemityzmu poprzez podjęcie konstruktywnych działań ponad podziałami politycznymi.
Główną osią projektu było przybliżenie, za pomocą różnych narzędzi i metod, kultury żydowskiej i wielokulturowej historii Polski szczególnie młodemu pokoleniu Polaków/Polek, które często z braku wiedzy i możliwości posiadania bezpośredniego kontaktu z przedstawicielami/cielkami tej grupy bywa bezkrytyczne wobec dyskursu podsycającego lęki. Celem naszego projektu była próba zmiany tego negatywnego trendu. Pokazaliśmy, że różnorodność kulturowa jest i inspirująca, i potrzebna…wszystkim.
Projekt zrealizowany był we współpracy z aktywistami i aktywistkami i należącymi do sieci Humanity in Action Polska i składał się z szeregu działań i inicjatyw o ogólnopolskim zasięgu:
- Seminarium dla edukatorów/ek, aktywistów/ek i ekspertów/ek pt. „WYMIANY na rzecz ZMIANY. Czyli jak młodzi polscy aktywiści i aktywistki mogą przeciwdziałać antysemityzmowi i ksenofobii ponad podziałami politycznymi”, które odbyło się w dniach 18.11.2016 – 20.11.2016 r w Warszawie.
- Więcej informacji o programie znajduje się tutaj.
- Gry miejskie, które zostały przeprowadzone w Katowicach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie, Wrocławiu i Zielonej Górze. Wzięło w nich udział około 120-180 uczniów i uczennic wraz z nauczycielami.
- Filmy biograficzne o tzw. ‘super babkach’ pochodzenia żydowskiego, które na różne sposoby wyróżniają się swoim życiorysem. Filmy są zarówno dostępne w Internecie, jak również zostały zaprezentowane na pokazie w Zielonej Górze, któremu towarzyszyła debata i warsztat anty-dyskryminacyjny.
- Interaktywna książka o kulturze żydowskiej, która w intrygujących sposób przedstawia historię, zwyczaje i kulturę żydowską. Promocji książki towarzyszyły warsztaty anty-dyskryminacyjne dla młodzieży w Bielsko-Białej, Zielonej Górze i Poznaniu.
- E-żywa biblioteka – na platformie „Opowiedz się” w zbiorze zdigitalizowanej Żywej Biblioteki, przedstawiającej historie osób narażonych na wykluczenie i dyskryminację, pojawiły się 4 historie kobiet i mężczyzn żydowskiego pochodzenia. Filmy pokazują co dla tych osób oznacza bycie Żydówką lub Żydem na co dzień. Promocji filmów towarzyszyły warsztaty anty-dyskryminacyjne dla młodzieży.
