Moduł 5. Mowa nienawiści we współczesnej Polsce: jaka jest i dlaczego taka?
Materiały obowiązkowe
Moduł 5 koncentruje się na genezie oraz diagnozie skali i specyfiki mowy nienawiści we współczesnej Polsce. Spróbujemy zadać pytanie DLACZEGO mowa nienawiści jaka jest mowa nienawiści w Polsce i dlaczego właśnie taka? Mowa nienawiści, będąc złożonym i dotkliwym zjawiskiem społecznym, staje się przedmiotem coraz częstszych badań. Do tej pory opracowano i opublikowano już sporo wyników badań, które pomagają coraz lepiej zrozumieć oblicza mowy nienawiści. Jednakże, rzeczywistość jest dynamiczna. Są bowiem grupy dotknięte hejtem, które jeszcze nie zostały objęte jeszcze badaniami ekspertów (np. socjologów, psychologów społecznych). Z tego powodu trudno o całościowy i ‘obiektywny’ obraz mowy nienawiści. W konsekwencji, w takich przypadkach często występuje tendencja do opierania swoich sądów na własnych doświadczeniach, czy wyobrażeniach o rzeczywistości, jak również na zasłyszanych opowieściach. Można się pokusić o stwierdzenie, że fenomen mowy nienawiści jest obszarem z wieloma znakami zapytania. W tym kontekście chcemy się też wspólnie zastanowić się nad konsekwencjami obecnego w przestrzeni publicznej hejtu, a w szczególności nad jego wpływem na ludzi (osoby indywidualne oraz grupy mniejszościowe), narażonych na częsty z nim kontakt.
Cele modułu 5:
- zapoznanie się z wnioskami z ostatnich badań mowy nienawiści w Polsce, które m.in. odpowiadają na pytania, jakie grupy są adresatami/ofiarami mowy nienawiści oraz które grupy są najbardziej/najczęściej narażone na mowę nienawiści,
- przeanalizowanie genezy tego zjawiska w Polsce,
- refleksja nad własnymi zachowaniami i postawami w odniesieniu do tematyki modułu oraz nad możliwymi czy koniecznymi zmianami.
Rekomendowane materiały obowiązkowe:
- Mowa nienawiści. Raport z badań sondażowych, Fundacja im. Stefana Batorego
- Mowa nienawiści w Polsce 2014, Fundacja im. Stefana Batorego (infografika)
- Przestępstwa z nienawiści w Polsce. Na podstawie badań akt sądowych 2011-2012. Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita
- Sąsiedzi czy intruzi? O dyskryminacji cudzoziemców w Polsce. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Instytut Spraw Publicznych, s. 133-231
- Anna Tatar z NIGDY WIĘCEJ o atakach na uchodźców w Białymstoku, 25.04.2013
- Hate speech po polsku, Sergiusz Kowalski [w:] Raport o homofobicznej mowie nienawiści w Polsce, s. 25-45
- Katalog wypadków – Brunatna Księga, NIGDY WIĘCEJ nr 21, WIOSNA-LATO 2014
- Mowa nienawiści w Polsce. Z doświadczeń Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita (8.04.2014), Paula Sawicka